29 Mart 2024, Cuma Web TV Foto Galeri Sosyal Medya Mobil Uygulamalar Arşiv
 
 

Korkuları yenmenin yolunu bulmak için umut ışığı



İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Psikoloji Bölümü akademisyenleri, yılan, örümcek, deprem, uçağa binmek, karanlık ve yükseklik gibi korku kaynaklı fobilerin tarihe karışmasını sağlayacak devrim niteliğinde bir araştırma yaptı. Çok sayıda denek üzerinde yapılan deneylerde, kişilerde koşullu korku yaratılarak daha sonra bu korkunun kişiden tamamen arındırılması sağlandı. İEÜ Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakan Çetinkaya, yapılan çalışmayla korkuya bağlı fobilerin kesin çözümü için umut ışığı doğduğunu söyledi.

İnsan belleğinin, anıları birebir gerçek yaşanılan yerine her seferinde eskiz (karalama) gibi yeniden yazdığını söyleyen İEÜ Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakan Çetinkaya, "Anılarımız bir an öncekinin aynısı olmuyor. Çünkü beyin anıyı her seferinde tekrar yazıyor. Bazı kişiler yaşadığı travmalı anıları hatırladıkça beyin onları yeniden öyle bir yazıyor ki gerçekte yaşanılan ile çok farklı bir anı oluşuyor" dedi. Anlattıklarıyla ilgili somut bir örnek veren Prof. Dr. Çetinkaya, şöyle devam etti:

"Türkiye’de pek çok kişinin hatırladığı ortak travma 17 Ağustos 1999 yılında yaşanan büyük depremdir. Kimileri enkaz altından çıktı, kimisinin evi ise yıkılmadı, sadece sarsıntıyı hissetti. Pek çok insan bu travmayı pek çok kez yaşıyor. Mesela enkazın altında çıkan kişiler bu süreci zamanla atlattı. Ama evinde sarsıntıyı geçiren başka bir vatandaş bu travmayı kafasında her seferinde büyüterek yeniden yazdı. Hatta kafasında bu korkuyu öyle büyüttü ki binasının yakınından bir kamyon geçtiğinde yaşadığı ufak bir sarsıntıda büyük bir korkuya kapılmasına neden oldu."

'DAVRANIŞSAL MÜDAHALEYE ÇALIŞTIK'

Beynin anıyı yeniden hatırlama sürecinde, anıyı tekrar tekrar yazımı hakkında araştırmalarını derinleştirdiklerini söyleyen Prof. Dr. Çetinkaya, "Biz 'Beynin anıyı tekrar hatırlama sürecine nasıl müdahale edebiliriz' üzerine çalıştık. Çünkü bu sürece müdahale edebilirsek yani korkunun yeniden yazıldığı anı etkileyebilirsek sorunu çözeceğimiz kararını verdik. Beyin bir anıyı hatırlarken teknik bilgiler ve duygusal olarak iki şekilde hatırlama sürecine gerçekleştiriyor. Teknik bilgilerin hatırlamasında sıkıntı yok. Ama travmatik bir anıda beynin duygusal bölümü o anıyı daha fazla korku yaşanmış gibi hatırlatıyor. Bizde beynin duygusal bölümüne müdahale edersek korkunun da üstesinden gelebileceğimiz fikri ortaya çıktı" diye konuştu.

'DENEKLERİ KOŞULLU ŞEKİLDE KORKUTTUK'

Bilim insanlarının, en temel korkuların üstesinden gelebilmek için beynin 'yeniden programlanabileceğini' daha önce keşfettiğini, beynin bu duyguları üreten bölümünün, kafatasından açılacak bir delikten enjekte edilecek kimyasallarla engellendiğini, fakat bu yöntemi pratikte uygulanmasının çok zor olduğunu belirten Prof. Dr. Çetinkaya, şöyle konuştu:

"Bu noktada bizim çalışmalarımız devreye girdi. Anının hatırlanmasında duygusal bölümün davranışsal olarak yani 'herhangi bir fiziksel müdahale olmadan engellenmesi mümkün mü?' diye araştırdık. Bu noktada bir dizi deney yaptık. 'Korku duyulan durumu normal bir hale dönüştürebiliriz miyiz?' diye araştırdık. Örümcek ve yılan korkusu olmayan kişilerden deney grubu topladık. Deneklere yılan ve örümcek resimleri gösterdik. Bu kişilere bağladığımız cihaz ile sadece yılan fotoğrafını gördüğünde etik çerçeveler doğrultusunda onu rahatsız edecek ama canını yakmayacak elektrik şoku verdik. Daha sonra yılan ve örümcek resimlerini göstermeye tekrar başladığımızda elektrik vermememize rağmen kişi yılan fotoğrafını gördüğünde korku tepkisi verdi. Yani deneklerimizi yılana karşı koşullu bir şekilde korkutmuş olduk. Bunun ölçümünü eline bağlanan cihazdan yaptık. Beyin tamamen yılan korkusuna karşı koşullu hale geldi."

'KORKULARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN UMUT VAR'

Koşullu deneklerle çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Prof. Dr. Çetinkaya, şöyle devam etti:

"Yılana karşı koşullu korkusu olan kişileri yine deneye aldık. Bunlara yılan fotoğrafları gösterildi. Elektrik verilmemesine rağmen yine korku durumları oluştu. Bu noktadan sonra denekleri üç gruba ayırdık. Üç gruba da elektrik verilmeyeceği yılan korkusunun aslında olmadığı ve bu korkunun yersiz olduğu uzun bir süre telkin edildi. Ama bu telkin sürecinin zamanı tüm gruplarda farklı oldu. İlk gruba yapılan telkin süreci korkunun yaşandığı sürecin hemen ardından başladı. İkinci gruba ise telkin süreci korkunun yaşandığı 10 dakikadan sonra yapıldı. Üçüncü grupta ise korkunun yaşandığı 5 saatlik süreç ardından güvenli mesajının verildiği telkin süreci yapıldı. Deney sonucunda ikinci gruba yani korku yaşandıktan 10 dakika sonra telkin edilen güvenli mesajının başarılı olduğu ortaya çıktı. Ulaştığımız sonuca göre korku yaşandıktan 10 dakika ve yaklaşık 5 saatlik süreç içinde gereken güvenli mesaj beyne verildiğinde kişinin yaşadığı korkunun azaldığını hatta tamamen yok olduğunu tespit ettik. Beyin korku yaşandıktan 10 dakika sonra müdahaleye açık hale geliyor. Beyin bu durumu 5 saat boyunca koruyor. Bu süre içinde kişiye telkin edilen güvenli mesajı işe yarıyor. Böylece koşullu olarak yarattığımız korkuyu sonra yine kendimiz silmiş olduk. Tabi biz burada bilimsel bir araştırma yaptık. Bundan sonra olay uygulamacıya kalıyor. Terapist terapilerinde bu bilgileri alarak bir bütün içinde kullanacak. Kişilere bizim yaptığımız gibi önce korkusu hatırlatılacak sonra ise güvenli mesajı uzun bir süre telkin edilecek ve böylece terapinin etkinliği artırılacak. Terapinin ayakları daha fazla yere basacak. Korkunun çözümü için artık umut var."

14 Ağustos 2013
Etiket; izmir, ekonomi, üniversitesi, korku, akademisyen Yazdır   |   Paylaş

İlgili haberler


TSYD İZMİR'DE NÖBET DEĞİŞİMİ
VOLEYBOL ŞEHRİ İZMİR
HAYSİYET ABİDESİ: SÜLEYMAN FETHİ
İZMİR BASIN LİGİ BAŞLADI
TSYD KUPASI ARKAS'IN
TSYD İZMİR'DEN VOLEYBOLDA 8. TURNUVA
TSYD İZMİR KOŞUSU NEFES KESTİ
TSYD KUPASI ARKAS'IN
 
Bu yazı için yapılan yorumlar ( 0 ) + Yorum Yaz

Yorum bulunamadı !..

 
facebook.com/HaberEgeli
 
Diğer Haberler
TSYD İZMİR'DE NÖBET DEĞİŞİMİ
KAMU PERSONELİNE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİMİ
MUĞLA'DA SOSYAL İKİLEM BELGESELİ
MOBBİNG İLE MÜCADELE HAFTASI
MOBBİNG İLE MÜCADELE HAFTASI
MUĞLA YEŞİLAY’DA KAN DEĞİŞİMİ
MEHMET AKİF ERSOY KİTAP GÜNLERİ
TÜRKİYE YAZARLAR BİRLİĞİ MUĞLA TEMSİLCİLİĞİ'NDEN İSRAİL' E SERT UYARI
KÜLTÜREL VE TİCARİ BOYUTLARIYLA ARASTA
ÖDEMİŞ BOZDAĞ'DA OSMANLI SARAYLARI
KÖYÜMDE ŞENLİK VAR
HER ÖRGÜT PSİKOLOJİK TACİZCİSİNİ ÜRETİYOR
DEMİRCİ USTASINDAN GERİ DÖNÜŞÜME KATKI
THY PERSONELİNİN İNTİHARI
MUĞLA ANADOLU MEKTEBİ YAZAR OKUMALARI
MUĞLA MİLLİ EĞİTİM’DEN YARDIM SEFERBERLİĞİ
MUĞLA'DA OKUR GEZER YAZAR ETKİNLİĞİ
RÜYA PARK KİTAP, RESİM VE HEYKEL GÜNLERİ
İZMİR'E MEGA PROJE
İŞTE KUZEY YILDIZI
 
+ Çok okunan haberler

WEB TV Tüm videolar
Deplasmanda plasebo
 
Şeyhim kainata alışamadım
 
 
FOTO GALERİ Tüm galeriler
 
 
 
? Anket
Spor Toto Süper Lig 2022-2023 Sezonu Şampiyonu Kim Olur?
 
   
Spor Kent Haberleri Politika Ekonomi Yazarlar Sağlık Eğitim Asayiş Kültür Sanat Yaşam Dünya Magazin
facebook.com/haberegeli twitter.com/haberegeli Google+   Anasayfam Yap
Sık Kullanılanlara Ekle
Künye
Sitene Ekle
İletişim

© Copyrigth 2013 haberegeli.com tüm hakları saklıdır
  Sitemiz abonesidir