Özel Sağlık Meslek Liselerinde staj ve kontenjan kaosu

 Sektördeki eleman ihtiyacı yüzünden her yerde kurulmaya başlanan, bir bölümü henüz açılış onayı almadığı halde öğrenci kaydeden özel Anadolu sağlık meslek liselerini, önce yönetmelik değişikliği, ardından Sağlık Bakanlığı (SB) genelgesi çarptı. Bakanlık öğrenci staj protokollerine ağır maddeler getirince, okullar protokol yapacak hastane bulamaz hale geldi. Protokol yapamayan okulların açılış onayı alamayacağını belirten bir özel okul yetkilisi, "Bu açılmadan batmak olacak. Kayıt yaptırmış öğrenciler de var. İşin içinden nasıl çıkılacak, kimse bilmiyor" dedi. 

Her geçen gün artan hemşire, anestezi, radyoloji, acil tıp teknisyeni, diş protez teknisyeni gibi yardımcı sağlık personeli ihtiyacının yarattığı 'özel sağlık meslek lisesi' sektöründe bu yıl patlama yaşandı. 'İş garantili' vaadi bu okulların cazibesini artırırken, özellikle çocuklarının kısa yoldan meslek sahibi olmasını isteyen, mezun olduktan sonra da istihdam sorunu yaşamasını istemeyen ailelerin tercihi oldu. Nitekim İzmir’de de geçen yıl parmakla sayılabilen bu okulların sayısı katlandı. Toplam sayının 18’e çıkacağı belirtilirken, bazı okullar henüz onay alamadı. Açılış onayı olmayanlar dahil tüm özel Anadolu sağlık meslek liseleri yaklaşık bir aydan bu yana, resmi kontenjanları kesinleşmemesine karşın öğrenci kayıtlarını sürdürürken, Milli Eğitim Bakanlığı 2 Ağustos’ta yönetmelik değişikliği yaptı.

SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESİ YAKTI

Bu değişiklik öncesinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın okulun fiziki koşullarına uygun verdiği kontenjanlara göre öğrenci kaydı yapılıyordu, staj protokollerinde kısıtlayıcı maddeler yoktu. Ancak değişiklikle öğrenci kontenjanlarının belirlenmesinde staj yapılacak hastanelerin personel sayısı kıstası getirildi. Yönetmelikte; öğrencilerin beceri eğitimi, staj çalışması ya da yaz uygulamalarını yapabilecekleri; okulla aynı il sınırları içerisinde, okula uzaklığı 30 kilometreyi geçmeyen, en az 50 yatak kapasiteli ve okulun alan ve dallarına esas teşkil eden meslek gruplarına göre görevli sağlık personeli sayılarının da belirtildiği hastanelerle yapacakları kaydedildi. Bu okulların her sınıf düzeyindeki öğrenci sayısının, hastanelerle yapılan protokolde o hastanede görevli sağlık personelinin sayısının yarısını geçemeyeceği belirtildi. Orneğin bir okulun staj yapılacak hastanedeki hemşire sayısı 50 ise en fazla 25 öğrenci alabilmesine olanak verildi. Ayrıca protokollerin en az 10 yıl süreli olacağı ve il sağlık müdürlüklerince onaylanacağı bildirildi. 

YENİ GENELGE SAYIYI DÜŞÜRDÜ

Özel Anadolu sağlık meslek liseleri yöneticileri, bu değişikliklere ayak uydurmaya çalışırken, 14 Ağustos’ta hafta geçmeden bu kez Sağlık Bakanlığı bir genelge yayınladı. Sağlık Bakanlığı genelgesi, öğrencilerine staj yaptıracak hastane arayışındaki özel Anadolu sağlık meslek liseleri yöneticilerini duvara toslattı. Sağlık Bakanlığı genelgesiyle  yarı yarıya olan personel/öğrenci sınırlaması değiştirildi. Özel sağlık liselerinin kamu, üniversite veya özel hastanelerde bir eğitim öğretim yılı için staj yapacak öğrenci sayısı toplamının, hastanede çalışan aynı alandaki toplam sağlık personeli sayısının üçte birini geçemeyeceği bildirildi. Öncelikle ildeki üniversitelerin ön lisans, lisans, sonra kamuya ait sağlık meslek liselerinin staj ihtiyaçlarının karşılanacağı, bu ihtiyaçlar karşılandıktan sonra özel sağlık meslek liselerinin staj ihtiyaçlarının değerlendirilmesi gerektiği bildirildi. Bu madde de bu okullar için ağır bir darbe oldu. İl Sağlık Müdürlüğü’nün bu genelgeye dayanarak 15 Ağustos 2013 tarihi de dahil olmak üzere özel anadolu sağlık meslek liselerinin hastanelerle yaptığı protokol onaylarını iptal etmesi, krizi büyüttü, 'kazanılmış hak' iddiasındakileri de çileden çıkardı.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Açılış onayı alan almayan bütün okullar, protokollerinin iptal edilmesi üzerine yeni koşullara göre yeniden protokol yapmak için hastanelerin kapılarını aşındırmaya başladı. Özellikle öğrenci kontenjanları ve stajlarla ilgili yapılması gereken düzenlemelerin, alınması gereken önlemlerin her zamanki gibi geç alındığını ve ciddi bir kriz ortamı yaratıldığını belirten bir özel Anadolu sağlık meslek lisesi yetkilisi şu değerlendirmeleri yaptı:

"Sağlık sektörüne eleman yetiştiriliyorsa, elbetteki belirli sınırlamalar olmalı. Ama derenin yarısı geçilmiş, okulların açılmasına kısa süre kalmış, at değiştirilmiyor, attan indiriyorlar. Bu değişiklikler ve genelge bazı okulların açılmadan kapanmasına, batmasına yol açacak. Öğrenci kontenjanları hastanelerin personeline göre belirlenecek. Yarı yarıya denilirken, bu genelge ile alacağımız öğrenci sayısı 6’da bire düştü. Çünkü öğrenciler 11 ve 12’inci sınıflarda staj yapacak. Ama okullar eski kontenjanlara göre öğrenci kaydetti, para aldı. Müthiş bir kaos yaşanıyor. Sektör mağduriyetleri önleyecek bir değişiklik, esneklik daha bekliyor ama kimse ne olacağını bilmiyor, öğrenci velilerine söyleyecek söz bulamıyor."