"Hiperaktif çocuk zekidir" denilir ama...

Kapı pervazlarına tırmanan, koltuktan koltuğa atlayan, sınıfta bir türlü sıraya oturamayan çocuklara, geçmişte sadece ‘yaramaz’ gözüyle bakılırken günümüzde uzmanlar, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olabileceği konusunda uyarıyor.

Uzmanlar, belirtileri gösteren çocuklara sahip olmaları durumunda mutlaka psikiyatristlere başvurmalarını önererek, “Akıllı olduğundan hiperaktiftir, düşüncesiyle çocuklarınızı görmezden gelmeyin” diyor.

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Olga Selin Hünler, günümüzde okul dönemi çocuklar içerisinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivitesi olan çocukların oranının yüzde 5 civarında olduğu belirtti.

İEÜ Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hünler, “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklarda davranış bozuklukları, karşı gelme bozukluğu, öğrenme güçlüğü, tik bozukluğu, kaygı ve depresyon eş zamanlı olarak görülebilir. Zekâ ile Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu arasında ise bir ilişki yoktur. Hareketli çocukların zeki olduğuna dair inanç gerçeği yansıtmamaktadır” şeklinde konuştu.

Son dönemlerde çocukların zekâ seviyelerinin yüksek olduğu düşüncesiyle ailelerin tedavi sürecinden uzak durduklarına işaret eden Yrd. Doç. Dr. Olga Selin Hünler, DEHB olan çocukların anne babalarının mutlaka bir psikolog ya da çocuk psikiyatristi ile temas içerisinde olmaları gerektiğine vurgu yaptı.

“Ebeveynler, başvurulan uzmanın önerilerini uygulamalı, akıllarına takılan konularda soru sormaktan kaçınmamalıdırlar. Aile, uzman ve öğretmen işbirliği Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavisi için çok önemlidir” diyen Yrd. Doç. Dr. Hünler, bu süreçlere uyularak yapılan tedavi sonucunda çocuğun yaratıcılığının ön planda olduğu mutlu yaşamın kapısının aralanacağını kaydetti.

‘Bağırmayın, olumlu davranışlarını ödüllendirin’

Çocuğunuzda dikkat dağınıklığı, dürtü kontrol problemleri, yaşıtlarından daha fazla kontrol edemediği bir hareketlilik görmeniz durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana danışılması gerektiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Olga Selin Hünler, şu tavsiyelerde bulundu:

“Eğer çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu varsa onunla kısa ve açık konuşun, bezdirici tartışmalara girmeyin, uzun ve detaylı ifadeler kullanmayın, ona bağırmayın.

Çocuğunuza karşı kararlı ve tutarlı olun, sınırları oluşturun. Sınırlar tüm çocuklar için çok önemlidir ama Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklar için kuralların ve sınırları açıkça belirlenmesi çok kritiktir. Kurallarınız açık, net ve basit olsun ve çocuğun bunları anladığına emin olun. Çocuğunuz sadece Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’ndan ibaret değildir, onun olumlu davranışlarını da görmeye çalışın. Olumlu ödülleri kullanın. İstenilen davranışın ortaya çıkmasından hemen sonra bir ödül verin, bunu yaparken neyi ödüllendirdiğinizi net olarak söyleyin. Çocuğunuz için anlamlı ödüller seçin ve ödüllerin de sınırlarını belirtin.

Dikkat Eksikliğindeki belirtiler neler?

Okul ödevlerinde ya da derste yapılan etkinliklerde; eksiklikler, hatalar ya da dikkatsizlikler, kendisiyle konuşulduğunda dinlemiyormuş gibi görünme, planlama güçlükleri, kendisine verilen görevleri ödevleri tamamlamakta sıkıntı yaşama, eşyalarını kaybetme, unutkanlık, dışarıdan gelen uyaranlara (ses, ışık, hareket vb.) dikkatinin çelinmesi dikkat eksikliğinin sık görülen belirtileridir.

Hiperaktivitede belirtiler neler?

Oyun, ders, ya da eğlence gibi aktiviteleri sakin bir şekilde sürdürmekte zorlanma, derste ve diğer oturması gereken durumlarda zorlanma, hatta kalkıp gezinme, oturduğu yerde kıpırdanma, elini ayağını sallama, çok konuşma, sürekli hareket halinde olma gibi davranışlar ise hiperaktivitede sık rastlanan davranışlardır.