Yazıcı kurtarılabilir miydi?

 

HERKES  İÇİN  ACİL  SAĞLIK  DERNEĞİ’NDEN:
YAZICIYI  ÖLDÜREN  FUTBOL  DEĞİL
Türk futbolu,  İbrahim Yazıcı’nın vefatıyla sarsıldı. Bursaspor Başkanı İbrahim Yazıcı,  65 yaşında hayata gözlerini yumdu.  Yazıcı, Bursaspor'un Orduspor ile deplasmanda oynadığı maçın ardından Bursa'ya döndüğü sırada kalp krizi geçirdi. Son üç ay içerisinde toplam üç kez kalp krizi geçiren bir kişi acaba kurtulabilir miydi ? O’nu öldüren futbol tutkusu mu ? 
Bu soruların yanıtlarına bakalım:
Kalp ve damar hastalıkları günümüz modern toplumlarını tehdit eden, en sık görülen hastalıktır.  Türkiye’de hastalık nedeniyle görülen ölümlerin yüzde kırkbeşinden kalp ve damar hastalıkları sorumludur. Kalp hastalıkları erkeklerde 45 yaş, kadınlarda ise 65 yaşın üzerinde daha risklidir. Ani ölümlerin yüzde 90'ı kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanmaktadır.
Kalp hastalıklarında riski arttıran faktörler şöyle sıralanabilir: 
i) Yaş faktörü, hastalığın en büyük risk unsurlarındandır. Kadınlarda 65, erkeklerde ise 45 yaşın üzerindekilerde risk artar. 
ii) Kalp hastalıkları erkeklerde, kadınlara göre daha sık görülmektedir. 
iii) Önemli bir  risk faktörü genetik unsurlardır. Eğer anne, baba, kardeş gibi birinci dereceden akrabalarda kalp hastalığı olan ani ölüm, felç geçiren varsa o kişide de risk artar.  
iv) Şeker hastalığı, 
v) Yüksek kolesterol, 
vi) Yüksek tansiyon,  
vii) Aşırı kilo, 
viii) Hareketsizlik, 
ix) Stres, 
x) Sigara ve alkol kullanımı.  
Kalp krizini tanıyabilir miyiz? Belirtisi var mı? Hangi durum acildir?
Göğüste sıkıştırıcı veya baskı tarzında ağrı, dolgunluk hissi en sık rastlanan yakınmadır. Bu, başlangıçta gelip geçici olabilir. Bu ağrı eğer, 15 dakikadan uzun sürüyorsa kalp krizi akla gelmelidir. Kısa süren ağrılar spazm ile ilgili olabilir. Kalp krizinin öncüsü niteliğindedir ve "nasıl olsa geçer !" diye vakit geçirilmemelidir. Göğüs ağrısı omuza, kollara, sırta, çeneye, mideye yayılabilir. Sersemlik hissi, terleme, bulantı-kusma, nefes darlığı, çarpıntı, soğuk terleme veya baş dönmesi de göğüs ağrısına eşlik edebilir veya tek başına ilk belirti olabilir.
Kalp krizi şüphesi varsa ne yapabiliriz? İlkyardımda neler yaşam kurtarıcıdır? 
i) 112 Acil Ambulansın erkenden aranması en doğru ilk adımdır.  Mecbur kalmadıkça böyle bir hastayı kendi aracınızla Acil Servis'e götürmeyi düşünmeyin.
ii) Kanın damar içinde pıhtılaşmasını geciktirmek için 300 mg midede çözünen aspirinlerden bir adet çiğnetin; bütün olarak içirmeyin. Çiğneyerek hem yan etki azalır, hem de etki süresi kısalır.
iii) İbrahim YAZICI gibi daha önceden tanı konulmuş ve kalp krizi geçirmiş kişilere verilmiş olan “dil altı ilaçlar” vardır. Böyle bir ilacı varsa bunu hemen dilinin altına koyun. Bu ilaçlar süratle koroner damarları genişletir ve yaşam kurtarır.
iv) Bilinci kapalı olan biriyle karşı karşıya iseniz öncelikle hava yolunun açık olup olmadığına, soluk alıp almadığına daha sonra da nabız ve tansiyonuna bakılmalıdır. 
v) Yardım eden kişinin sakin, soğuk kanlı olması hastayı kurtarması açısından çok önemlidir. Sizin telaşınız, zaten göğüs ağrısı nedeniyle endişeli olan kişiyi daha da endişelendirir ve kurtulma şansı düşer. 
Zaman neden önemlidir ? 
Kalp krizi  kalp kasının ölümü anlamına gelir. Kalbi besleyen koroner damarlarda kan akımının kesilmesi sonucu kalp krizi meydana gelir. Kan akımı kesilmesi çoğunlukla damar sertliği olan bölgenin pıhtı ile aniden tıkanması sonucunda oluşur. Uzun süren spazm da kalp krizine yol açabilir. Ölen hücreler kendini yenileyemez ve onaramaz. Yerine kasılmayan yara dokusu oluşur. Bunun için zamanlama altın değerindedir. Yakınmanın başlangıcından itibaren ilk saatler çok önemlidir.Her geçen dakika daha fazla hücre ölümü demektir.
Acil Servis’te Neler Yapıyoruz? 
Kalp krizinde hızlı ve bilinçli hareket edilmelidir. Erken tanı ve tedavi insanı yaşattığı gibi ilerideki hayatında da yaşam kalitesini arttırır. Hastanede pıhtı çözücü ilaçlar damardan verilerek koroner damarlara balon ve/veya stent uygulaması yapılarak veya acil by-pass cerrahi ile kalbin kanlanmasının tekrar sağlanması gerekmektedir. 
Kalp krizi süresince ciddi ritim bozuklukları oluşabilir. Bunun sonucunda kalp, hayati organlara yeterli kan akımı sağlayamaz. Kalbin normal çalışmasını hızlı bir şekilde sağlamak gerekir. Bunun için olanak yoksa kalp masajı; olanak varsa elektriksel şok ve ilaçlar kullanılır. 
İbrahim Yazıcı’da tedavi sırasında ani kalp durması gelişmiş ve yapılan müdahaleler ile önce hayata döndürülmüş ama sonrasında kurtarıılamamıştır.
Kalp krizi süresince hastanın koroner yoğun bakımda takip edilmesi gerekmektedir. 
İbrahim Yazıcı’yı ölümden koruyabilir miydik? O’nu öldüren futbol mu?
İbrahim Yazıcı ölümden kurtulabilirdi. 
Nasıl mı?
Öncelikle her bireyin kolesterol profili, açlık kan şekeri ve tansiyonuna göre kardiyak riskinin belirlenmesi ve risk doğrultusunda gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Yukarıda sıralanan risk faktörlerinin teker teker bertaraf edilmesi ölüm olasılığını düşürmektedir: Sigarayı bırakmak, stres faktörlerini ortadan kaldırmak, gerekirse bizi strese sokan kişi, kişiler, olaylardan uzaklaşmak, stresle başedecek yöntemleri öğrenmek ve uygulamak, kolesterol seviyeleri eğer yüksekse düşürmek, tansiyon ve kan şekerini normal seviyelere indirmek için tedavi olmak.
İbrahim Yazıcı, futbol konusunda tarih yazdı. Futbola ve Bursaspora verdiği değeri keşke kendi sağlığına da gösterseydi. Keşke doktorlarını dinleseydi. O zaman, bu kadar büyük bir emek ve deneyim çok daha uzun yıllar sağlıkla sürer giderdi.
Uz. Dr. Ülkümen RODOPLU
Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı
www.hiasd.org  

 Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı Uzman Dr. Ülkümen Rodoplu, pazar günü kalp krizi geçirdikten sonra dün kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden İbrahim Yazıcı'yı ölüme götüren nedenlere dikkat çekti.

Rodoplu,  Yazıcı'nın ölümüne futbol aşkının neden olduğu yönündeki yorumların da doğru olmadığını ifade ederek, kalp sağlığı konusunda herkesin bilmesi gereken noktaları anlattı.

Ülkümen Rodoplu'nun  Yazıcı'nın hayatını kaybetmesi ve kalp sağlığı konusunda bilinmesi gerekenlere ilişkin değerlendirmeleri şöyle:

''Türk futbolu,  İbrahim Yazıcı’nın vefatıyla sarsıldı. Bursaspor Başkanı İbrahim Yazıcı,  65 yaşında hayata gözlerini yumdu.  Yazıcı, Bursaspor'un Orduspor ile deplasmanda oynadığı maçın ardından Bursa'ya döndüğü sırada kalp krizi geçirdi. Son üç ay içerisinde toplam üç kez kalp krizi geçiren bir kişi acaba kurtulabilir miydi ? O’nu öldüren futbol tutkusu mu ? Bu soruların yanıtlarına bakalım:

Kalp ve damar hastalıkları günümüz modern toplumlarını tehdit eden, en sık görülen hastalıktır.  Türkiye’de hastalık nedeniyle görülen ölümlerin yüzde kırkbeşinden kalp ve damar hastalıkları sorumludur. Kalp hastalıkları erkeklerde 45 yaş, kadınlarda ise 65 yaşın üzerinde daha risklidir. Ani ölümlerin yüzde 90'ı kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanmaktadır.

Kalp hastalıklarında riski arttıran faktörler şöyle sıralanabilir: i) Yaş faktörü, hastalığın en büyük risk unsurlarındandır. Kadınlarda 65, erkeklerde ise 45 yaşın üzerindekilerde risk artar. ii) Kalp hastalıkları erkeklerde, kadınlara göre daha sık görülmektedir. iii) Önemli bir  risk faktörü genetik unsurlardır. Eğer anne, baba, kardeş gibi birinci dereceden akrabalarda kalp hastalığı olan ani ölüm, felç geçiren varsa o kişide de risk artar.  iv) Şeker hastalığı, v) Yüksek kolesterol, vi) Yüksek tansiyon,  vii) Aşırı kilo, viii) Hareketsizlik, ix) Stres, x) Sigara ve alkol kullanımı.  


Kalp krizini tanıyabilir miyiz? Belirtisi var mı? Hangi durum acildir?Göğüste sıkıştırıcı veya baskı tarzında ağrı, dolgunluk hissi en sık rastlanan yakınmadır. Bu, başlangıçta gelip geçici olabilir. Bu ağrı eğer, 15 dakikadan uzun sürüyorsa kalp krizi akla gelmelidir. Kısa süren ağrılar spazm ile ilgili olabilir. Kalp krizinin öncüsü niteliğindedir ve "nasıl olsa geçer !" diye vakit geçirilmemelidir. Göğüs ağrısı omuza, kollara, sırta, çeneye, mideye yayılabilir. Sersemlik hissi, terleme, bulantı-kusma, nefes darlığı, çarpıntı, soğuk terleme veya baş dönmesi de göğüs ağrısına eşlik edebilir veya tek başına ilk belirti olabilir.

Kalp krizi şüphesi varsa ne yapabiliriz? İlkyardımda neler yaşam kurtarıcıdır? i) 112 Acil Ambulansın erkenden aranması en doğru ilk adımdır.  Mecbur kalmadıkça böyle bir hastayı kendi aracınızla Acil Servis'e götürmeyi düşünmeyin.ii) Kanın damar içinde pıhtılaşmasını geciktirmek için 300 mg midede çözünen aspirinlerden bir adet çiğnetin; bütün olarak içirmeyin. Çiğneyerek hem yan etki azalır, hem de etki süresi kısalır.iii)

İbrahim Yazıcı gibi daha önceden tanı konulmuş ve kalp krizi geçirmiş kişilere verilmiş olan “dil altı ilaçlar” vardır.

Böyle bir ilacı varsa bunu hemen dilinin altına koyun. Bu ilaçlar süratle koroner damarları genişletir ve yaşam kurtarır.iv) Bilinci kapalı olan biriyle karşı karşıya iseniz öncelikle hava yolunun açık olup olmadığına, soluk alıp almadığına daha sonra da nabız ve tansiyonuna bakılmalıdır. v) Yardım eden kişinin sakin, soğuk kanlı olması hastayı kurtarması açısından çok önemlidir. Sizin telaşınız, zaten göğüs ağrısı nedeniyle endişeli olan kişiyi daha da endişelendirir ve kurtulma şansı düşer. 

Zaman neden önemlidir ? Kalp krizi  kalp kasının ölümü anlamına gelir. Kalbi besleyen koroner damarlarda kan akımının kesilmesi sonucu kalp krizi meydana gelir. Kan akımı kesilmesi çoğunlukla damar sertliği olan bölgenin pıhtı ile aniden tıkanması sonucunda oluşur. Uzun süren spazm da kalp krizine yol açabilir. Ölen hücreler kendini yenileyemez ve onaramaz. Yerine kasılmayan yara dokusu oluşur. Bunun için zamanlama altın değerindedir. Yakınmanın başlangıcından itibaren ilk saatler çok önemlidir.Her geçen dakika daha fazla hücre ölümü demektir.

Acil Servis’te Neler Yapıyoruz? Kalp krizinde hızlı ve bilinçli hareket edilmelidir. Erken tanı ve tedavi insanı yaşattığı gibi ilerideki hayatında da yaşam kalitesini arttırır. Hastanede pıhtı çözücü ilaçlar damardan verilerek koroner damarlara balon ve/veya stent uygulaması yapılarak veya acil by-pass cerrahi ile kalbin kanlanmasının tekrar sağlanması gerekmektedir. Kalp krizi süresince ciddi ritim bozuklukları oluşabilir. Bunun sonucunda kalp, hayati organlara yeterli kan akımı sağlayamaz. Kalbin normal çalışmasını hızlı bir şekilde sağlamak gerekir. Bunun için olanak yoksa kalp masajı; olanak varsa elektriksel şok ve ilaçlar kullanılır. İbrahim Yazıcı’da tedavi sırasında ani kalp durması gelişmiş ve yapılan müdahaleler ile önce hayata döndürülmüş ama sonrasında kurtarıılamamıştır.Kalp krizi süresince hastanın koroner yoğun bakımda takip edilmesi gerekmektedir. 

İbrahim Yazıcı’yı ölümden koruyabilir miydik? O’nu öldüren futbol mu?

İbrahim Yazıcı ölümden kurtulabilirdi. Nasıl mı?

Öncelikle her bireyin kolesterol profili, açlık kan şekeri ve tansiyonuna göre kardiyak riskinin belirlenmesi ve risk doğrultusunda gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Yukarıda sıralanan risk faktörlerinin teker teker bertaraf edilmesi ölüm olasılığını düşürmektedir: Sigarayı bırakmak, stres faktörlerini ortadan kaldırmak, gerekirse bizi strese sokan kişi, kişiler, olaylardan uzaklaşmak, stresle başedecek yöntemleri öğrenmek ve uygulamak, kolesterol seviyeleri eğer yüksekse düşürmek, tansiyon ve kan şekerini normal seviyelere indirmek için tedavi olmak.İbrahim Yazıcı, futbol konusunda tarih yazdı. Futbola ve Bursaspora verdiği değeri keşke kendi sağlığına da gösterseydi. Keşke doktorlarını dinleseydi. O zaman, bu kadar büyük bir emek ve deneyim çok daha uzun yıllar sağlıkla sürer giderdi.