EÜ'de ilk defa yarı uyumlu kök hücre nakli yapılacak

(Ege Ajans)- Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Erişkin Hematoloji Bilim Dalı, kemik iliği nakli ünitesinde haploidentik (yarı uyumlu) kök hücre naklini başlatıyor.

Başta kan kanserleri olmak üzere, pek çok kan hastalıklarının tedavisinde kök hücre nakli önemli bir yere sahip. Ülkemizde, yılda yaklaşık 3 bin kadar kök hücre nakli yapılmakta ve bunların çoğunluğunu kendinden yani otolog kök hücre nakilleri oluşturmakta.

Hastaların büyük çoğunluğu için, tam uyumlu akraba donörden yani vericiden gerçekleştirilen kök hücre nakli planlanmakta olduğunu açıklayan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güray Saydam, “Ancak akraba tam uyumlu verici bulunamadığı için bu hastalarda otolog kök hücre nakline başvurulmakta ya da alternatif tam uyumlu verici arayışlarına girilmektedir” dedi.

HASTALAR ŞEHİR DIŞINA GİTMEYECEK

Ege Üniversitesi Hastanesi Hematoloji Kliniği Kök Hücre Nakli Ünitesi olarak, gerekli destekleri alarak haploidentik ( yarı uyumlu) kök hücre naklini başlatacaklarını ifade eden Prof. Dr. Saydam, “Çok kısa bir süre sonra hastalarımız, akraba dışı tam uyumlu ilik aramak için başka şehirlere gitmek zorunda kalmayacak, yurtdışından ilik beklemeyecek ve beklerken hastalıkları tekrarlamamış olacaktır. Ayrıca zaman kaybı olmayacağı gibi, hastalar fazladan çoklu kemoterapi almak zorunda kalmayacaktır. Kendi bulundukları şehirde tedavi olacaklardır” diye konuştu.

KAT ETMEMİZ GEREKEN ÇOK YOL VAR

Alternatif tam uyumlu kök hücre naklinde esas başvuru merciini “Kemik İliği Bankaları” ve “Kordon Kanı Bankaları”nın oluşturduğunu dile getiren Prof. Dr. Güray Saydam, “Kordon kanının kök hücre kaynağı olarak kullanımı teknik ve idari nedenler başta olmak üzere pek çok sebepten dolayı pek yaygın değildir. Kemik iliği bankaları ise, sadece İstanbul ve Ankara’da bulunmakta, gönüllülük esasına göre çalışmakta ve her zaman bu merkezlere ulaşım mümkün olmamaktadır. Ülkemizde bu bankalara kayıtlı yaklaşık 40 bin kök hücre vericisi mevcuttur. Bu rakam tüm dünyada 20 milyonun biraz üzerindedir. Sadece Almanya’da 6 milyon kayıtlı gönüllü olduğu düşünülürse, kat etmemiz gereken yolun ne kadar uzun olduğu daha iyi anlaşılacaktır” diye konuştu.

UYUMLU İLİK BULMAK ZOR

Bir hastaya doku tam uyumlu kök hücre nakli gerektiği zaman hastanın önce başta kardeşleri olmak üzere akrabalarının tarandığını ve 6/6 ya da 10/10 tam uyumlu ilik bulunmaya çalışıldığını söyleyen Prof. Dr. Saydam, “Bu mümkün olmadığı zaman, akraba dışı tam uyumlu ilik için, ilik bankaları devreye girmektedir. Bu bankalarda tarama ve tam uyumlu iliğin bulunması bazen 6-9 ayı bulabilmektedir. Bu süreçte hastalık tekrarlayabilmekte ve bazı hastalarda tam uyumlu vericisi bulunsa bile, kök hücre naklini yapmak mümkün olamamaktadır. Ayrıca kişiye tam uyumlu ilik vericisi bulma şansı yüz binde ile milyonda bir arasındadır ve bu işleri daha da zorlaştırabilmektedir” dedi.

Prof. Dr. Saydam sözlerine şöyle devam etti: “Ancak, aynı anneden ve babadan geldikleri için kardeşler arasında 6/6 uyumu olmasa bile 3/6 ve daha üstü yani 4/6 ve 5/6 uyum oranları daha fazladır. Bu uyumluluk derecesi ile kök hücre nakilleri dünyada uzun zamandır yapılmaktadır. Ülkemizde de bu tip nakiller son 2-3 yıldır ivme kazanmıştır. Ancak vücudun iliği ve iliğin vücudu reddetme riski bu nakil tipinde çok daha yüksektir ve nakil öncesi iliğin özel bir işlemden geçmesini gerektirir. Pahalı bir teknoloji olmasına rağmen, hastalara yapacağı katkı göz önüne alındığı zaman oldukça değerli bir yöntemdir. Haploidentik ( yarı uyumlu) kök hücre nakli ile bu sıkıntılar aşılacaktır.”