Sanal Alem de Yas Tuttu

MANİSA'nın Soma İlçesi'nde, 301 işçinin yaşamını yitirdiği maden faciası, yalnızca Türkiye'de değil tüm dünyada sosyal medyada geniş yankı buldu. Dünyaca ünlü sanatçı ve futbolculardan, sokaktaki insanlara kadar sosyal medya hesabı olan neredeyse herkes, Soma için üzüntüsünü, sayısız paylaşım yaparak dile getirdi. 

İzmir'deki Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi akademisyenleri, maden faciasının meydana geldiği 13 Mayıs'tan sonraki bir haftada, #Soma hashtagiyle yaklaşık 3.5 milyon, #günkömürkarası hashtagiyle de 726 bin tweet atıldığını belirtti. Akademisyenler ayrıca, özellikle ilk 3 gün Twitter'da üretilen Türkçe içeriğin neredeyse tamamının Soma'yla ilgili olduğunu, hashtagler haricinde yazılan tweet sayısının bu rakamların da çok üstünde gerçekleştiğini kaydetti. 

Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Özlem Aşman Alikılıç, insanların ortak acılarını dile getirmek için seslerini kolaylıkla duyurabildiklerine inandıkları sosyal medyayı seçtiklerini belirterek, "Soma faciası sonrasında Twitter'da adeta bir patlama yaşandı. Sebebine baktığımızda, Soma'da korkunç nedenleri olan ölümler var, insanların ortak acısı var, kötü sonuçları var. İnsanlar eleştirilerini sanalda yapıyor, bir şekilde seslerini duyurmak istiyor. Son dönemde bu gerçekleşti, insanların sosyal medyada yazdıkları da çeşitli kesimler tarafından dikkate alınıyor, onların eleştirilerine yanıt veriyor. Kullanıcılar da bu yüzden sosyal medyada seslerini duyurmak istiyor Sesini duyurabileceği mecra arama çabası, diyebiliriz. Bu nedenle, Türkiye'de özellikle toplumsal olayların ardından sosyal medya kullanımı katlanarak artıyor" dedi. 

Birçok insanın, üzüntüsünü ve yasını sanal alemde de yaşadığını ifade eden Doç. Dr. Alikılıç, "Soma faciasının ardından kaç kişi yas hayatına döndü, gerçekten gündelik hayatında tam anlamıyla bir yas yaşadı? Yası sanal yaşadık. Teknolojinin gelişmesi ile internetin bilgisayar dışında akıllı telefonlarda da kullanılabilmesi gündelik bir alışkanlık haline geldi. Yakın zamana kadar sadece geleneksel medyanın verdiği haberleri sosyal medyadan alabiliyoruz. Güncel haberlerin ve fikirlerin paylaşıldığı, hem kullanıcıların hem de geleneksel medya aktörlerinin eklemiş oldukları yazılarla ilgili tartışmaların yapıldığı bir ortamdayız. Kontrolsüz olsa da insanların elinde içerik üretme gücü, görsel, yazılı, video üretme ve paylaşma gücü var, hızlı biçimde paylaşımlarda bulunabiliyorlar" diye konuştu. 
Doç. Dr. Alikılıç, Soma faciasında, geleneksel ve sosyal medyanın iç içe geçtiği bir dönem yaşandığını belirterek, "Gazeteler ve televizyonlar, resmi web siteleri aracılığıyla linkleri sıklıkla sosyal medyada paylaştı. Soma faciasında gördük ki apayrı iki mecra olarak görülen geleneksel ve sosyal medya çok yakınlaştı. Ana haber bültenleri, gündemi takip etmek amacıyla facebook ve twiter gündemini kendi gündemine taşıdı. Soma, büyük bir felaket olmasına karşın geleneksel medyayla sosyal medyayı yakınlaştırdı" dedi.

HER OLAY SOSYAL MEDYADA KENDİ GÜNDEMİNİ YARATIYOR

Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Görevlisi Göker Gülay ise sosyal medya kullanıcılarının, ürettikleri içerikle gündem yaratabilme gücünü oldukça benimsediğini ve sevdiğini söyledi. Her olayın sosyal medyada kendi ayrı gündemini yarattığını gözlediklerini belirten Gülay, "Sıradan insanların kendi imkanlarıyla ürettiği görsel ve yazılı içerikle hem sosyal medya hem de geleneksel medya gündemini etkilemeyi başardığı vatandaş gazeteciliği örneklerine daha sık rastlamaya başladık" diye konuştu. 

#SOMA HASHTAGİYLE BİR HAFTADA 3.5 MİLYON TWEET

Göker Gülay, yaptıkları çalışmada, Twitter analizlerinin yer aldığı Topsy verilerine göre; maden faciasının olduğu tarihten 20 Mayıs'a kadar #Soma hashtagiyle 3 milyon 481 bin, #günkömürkarası hashtagiyle 726 bin, #aklımızkalbilizsomada hashtagiyle 295 bin, #işkazasıdeğilcinayet hashtagiyle 293 bin, #somayaduaedelim hashtagiyle de 251 bin tweet atıldığını gördüklerini belirtti. Gülay, #Soma hastagiyle en fazla tweetin 14 Mayıs günü geldiğini, rakamın 1 milyon 280 bin 900 olduğunu kaydetti. Gülay, yaklaşık 11 milyon Twitter kullanıcısının olduğu Türkiye'de günde 10 milyona yakın ortama tweet atıldığını, Soma faciasının yaşandığı tarihte ise atılan tweet sayısının yüzde 40 arttığını ifade etti. Gülay, son iki günde #Soma hashtagiyle 65'er bin tweet atılmaya devam ettiğini söyledi.