Telif hakkı esnafa kabus gibi çöktü

Karşıyaka Çarşısı’nda, Müzik Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) avukatları polisle birlikte esnafı gezerek, müzik dinlenen işyerlerine ceza kesti.

Bujiteri dükkanının sahibi Polat Taşkın, televizyonda müzik kanalı açık olduğu için, tekstil ürünleri satan Yasemin Kataç da radyodan müzik dinlediği için MÜYAP’a yıllık 450 lira telif hakkı ödeyecek.

MÜYAP avukatları, polislerle birlikte Karşıyaka Çarşısı’ndaki esnafı denetliyor. Geçen cumartesi günü, 15 metrekarelik dükkanında 3 yıldır takı ve toka satan Polat Taşkın (42), televizyonda bir müzik kanalının açık olduğu sırada içeriye bir avukat ve 3 sivil polisin girdiğini anlattı. Polislerden birinin ses kayıt cihazını televizyona tutarak sesi kaydettiğini ve 'halka açık yerde müzik dinliyorsunuz. MÜYAP’a telif ödeyeceksiniz. Üç gün içinde de karakola gelip ifade vereceksiniz' dediğini aktardı. Taşkın şunları anlattı:

"Müşterilerim polisi görünce şaşırdı ve tedirgin olup dükkandan çıktı. 'Ben eğlence mekanı değilim, bujiteri dükkanıyım. 10 dakika önce haberler açıktı' dedim ama dinlemediler. MÜYAP adına form verdiler. Onu doldurup telif hakkı ödemem gerekiyormuş. Araştırdım yıllık 450 lira. Küçücük dükkandan ne kadar kazanıyorum ki o kadar para ödeyeyim. Karakola ifade de vereceğim. Ben bugüne kadar suçlu olmamak için hep doğru şeyler yaptım. Başıma gelen bu olay karşısında çok üzüldüm, şaşırdım. Uygulama haksızlık. Ben bu işin ticaretini yapmıyorum. Devletin lisans verdiği bir müzik kanalını, sesini bile zor duyacağım şekilde açtım. Müzik yayını yapmadım. Şimdi televizyona elimi sürmüyorum. Bilgilendirme yapsalardı hiç açmazdım."

'BİZİMLE DEĞİL, KORSANLA MÜCADELE ETSİNLER'

Beş yıldır 'Moda Arena' adını verdiği dükkanında tekstil ürünleri satan 25 yaşındaki Yasemin Kataç da radyo dinlediği için ceza aldığını söyledi. Kataç şöyle dedi: "Baskın yapar gibi içeriye girdiler. Radyo dinlediğim için suçlu oldum, para cezası ödeyeceğim. Bizimle uğraşacaklarına korsan satışları, yayınları durdursunlar. Ben burada müzikten para kazanmıyorum. Saatlerce burada olduğum için can sıkıntısından müzik dinledim. Cumartesi günü çarşıdaki beş işyerine ceza kesildi. Karakola gidip ifade vereceğim. Huzursuzum."

'TELİF HAKLARI YASASI EKSİK VE TOPAL'

İzmir’de bu konuda çok sayıda davaya bakan Avukat Turan Aras, Telif Hakları Yasası’nın eksik ve topal olduğunu, mağduriyetler yarattığını ve bir an önce değiştirilmesi gerektiğini öne sürerek, çaldığı müzikten ticari kazanç sağlayan işyerlerine ceza kesilebileceğini ancak işyerinde kendisi için müzik dinleyen birine kesilen cezanın haksız olduğunu söyledi. Aras şöyle konuştu: "Bir plaja çaldığı müzik için ceza kesebilirsin ya da telif hakkı isteyebilirsin. Ancak bir otelin odasında, lobisinde çalınan müzik, bujitericinin ya da tekstil kıyafeti satan bir işyeri sahibinin can sıkıntısından açtığı radyo ya da televizyon kanalından müzik dinlemesine ceza kesilmesi haksızlık. Buradaki “kamuya açık alan' ifadesi tartışılmalı. Bu ayrımın yapılması lazım. Ben avukatım, Zihnim dağılsın diye televizyonu açtım, müzik dinliyorum. Bana da ceza kesilebilir. Bu hak kötüye kullanılıyor. Bu yasa, çok ciddi sorunlar yaratıyor. Yasada değişiklik şart, tanımlama doğru yapılmalı. Müzik yayını yapan bir televizyon kanalını açtığımda telif ödemem doğru değil çünkü o kanal zaten meslek birliklerine telif ücretini ödüyor."

'HER ŞEY YASAYA UYGUN' MÜYAP

Genel sekreteri Ahmet Asena, 5846 sayısı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre kurulan, üyesi olan fonogram yapımcılarının haklarını koruyan bir meslek örgütü olduklarına dikkat çekti. Asena, yasanın 41'inci maddesinin 'umuma açık mahallerin müzik kullanmak için yazılı izin almaları ve bedelini zorunlu ödemeleri'ni kapsadığını, meslek birliklerinin bu izinleri üyeleri adına verdiklerini, bu izinleri almadan üyelerine ait repertuarları kullananlar hakkında ise, yasanın beşinci bölümünde yer alan hükümlerine göre ceza ve tazminat davalarının açıldığını anlattı. MÜYAP Genel Sekreteri Asena, yapılan denetimlerin hukuka uygun olduğunu, savcılık başvuruları sonrasında gerçekleştirildiğini ve kolluğun delil toplama ile ilgili mevzuata uygun olarak delil topladığını da söyledi.

GEÇEN YIL 6 BİN İŞYERİ DENETLENDİ

MÜYAP Genel Sekreteri Asena, denetimlerin her yıl artarak sürdüğünü, son bir yılda ülke genelinde 6 bin işyerinin denetlendiğini vurgulayarak, ticaret odalarına işyerlerini lisanslatma çağrısında bulundu. Asena, "Toplu lisanslama çalışmalarını oteller, AVM’ler, yerel yayın kuruluşları gibi kullanıcılar için yaptık. Tüm kesimler için memnuniyet verici sonuçlara ulşatık. İzmir ve Kuşadası ticaret odalarıyla temas halindeyiz" dedi.

TELEFONDA BEKLEME MÜZİĞİNE BİLE TELİF ÖDENİYOR

Telif ücreti uygulamasından oteller, mağazalar, alışveriş merkezleri, hastaneler, lokanta, bar gibi işyerleri etkiliyor. Ayrıca işyerleri kafeterya gibi personelleri için oluşturdukları özel bölümlerde çalınan müzik ücreti için de telif ücreti ödemek zorunda. Müzik yayını yapan internet siteleri ve işyerlerinin telefonda bekleme süresince yaptıkları müzik yayınları da uygulamadan nasibini alıyor. Yayını yapılan müzik türünün klasik, pop ya da Türk müziği olması telif ücretinde herhangi bir ayrım oluşturmuyor. Yasa gereği ayrı hakları ayrı meslek birlikleri takip ediyor. Hak sahiplerini temsil eden meslek birlikleri, yapımcıların haklarını MÜYAP, yorumcuların haklarını ise MÜYORBİR temsil ediyor.