İzmirli yazılımcının başarısı

Türk bilim insanları aldıkları patentlerle ABD sağlık sistemini şekillendirdi. İzmir Ekonomi Üniversitesi Mühendislik ve Bilgisayar Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı, Yazılım Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Süleyman Ünlütürk, Amerika Birleşik Devletleri'nde General Electric adına yaptığı 3 farklı yazılım programıyla bu ülkede çalışan hemşirelerin iş yoğunluğunu azalttı, adaletli çalışma sistemine kavuşmalarını sağladı.

Doç. Dr. Ünlütürk, ayrıca acil hastaların bilgilerinin herkes tarafından değil, sadece hemşireler tarafından görülmesini sağlayan sisteme de imza attı. Doç. Dr. Ünlütürk, ABD'de hastaların aldığı hizmetin kalitesinin, güvenliğinin büyük önem taşıdığını ve insan odaklı çalışmaların yapıldığını belirterek, "General Electric, özellikle hemşirelerin çalışma sistemlerinde yaşadıkları sıkıntıları dikkate alarak yazılım geliştirmemi istedi.

Ekip olarak başladığımız çalışmada, öncelikle hemşirelerin kendi aralarında adaletli çalışmalarını sağlamaya odaklandık. Her hemşireye 3 hasta düşecek şekilde program yapılıyordu ancak bazı odalarda tek hasta kalırken başka odada 3 ağır hasta kalabiliyordu. Bu da adaletsiz bir çalışmaya neden oluyordu. Geliştirdiğimiz sistemle her hemşireye 3 hasta düşüyor ve bu hastalar durumlarına göre hemşirelere pay ediliyor" dedi. ‘Hasta bilgilerinin güvenliği önemli’ Diğer yaratıcısı olduğu patentte ise hasta bilgilerinin gizliliğinin önemsediğini vurgulayan Doç. Dr. Ünlütürk, Amerikan Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası (HIPPA) kapsamında hastaların bilgilerinin paylaşılmasının yasak olduğunu ifade etti.

Patent öncesinde acile gelen hastaların bilgilerinin beyaz tahta denilen bir sistemde herkes tarafından görülebilecek şekilde sunulduğunu aktaran Doç. Dr. Ünlütürk, "Bu nedenle büyük güvenlik sıkıntıları yaşanıyordu. Geliştirdiğimiz yazılımla bilgiler artık sadece o bölümdeki hemşireler ve sorumlular tarafından görülüyor. Bu da bilgilerin dışarı sızmasını engelliyor" diye konuştu. Patent geliştirmenin emek yoğun ve o mesleğin yakından incelenmesi sonucu ortaya çıktığı bilgisini veren Doç. Dr. Ünlütürk, son olarak da hastaların bilgilerinin hastane içinde diğer birimlerden anında ulaşılıp kullanılabilmesi için yazılım oluşturduklarını, hemşire ve sağlık çalışanlarının hastaya ilişkin bilgiye ulaştığını söyledi. Doç. Dr. Ünlütürk, buluşunu yaptığı patentlerin bugün ABD hastanelerinde yaygın olarak kullanıldığını ve bir meslek grubuna ilişkin sorunların en aza indirildiğini bildirdi.

‘Türkiye henüz hazır değil’

Türkiye'de hemşirelerin sorunlarına yönelik böyle yazılımların geliştirilmesinin güç olduğunu, Türk sağlık sisteminde 'refakatçi' anlayışının ön planda çıktığını kaydeden Doç. Dr. Ünlütürk, şöyle konuştu:

"Türkiye'de hastanelerde hemşireler yerine hasta yakınları hastalarının gereksinimlerini karşılıyor. Hemşireler, aldıkları eğitimi yansıtacakları ortamı bulamıyorlar. Türkiye, sağlık sektöründe hemşirelerin nitelikli eğitim almış iş gücünden mutlaka yararlanmalı. Bu nedenle hem sorunlarımız büyük hem de iş yükünü azaltan bir yazılım geliştirmemiz için şu an pek olanaklar uygun değil. Ayrıca dünyada sadece ABD yazılımlara patent veriyor. Avrupa ve Türkiye’ye geldiğimizde yazılımlarımıza patent alamıyoruz."

ABD’de yazılımların kullanıldığı hastanelerden bazıları: Teksas Children Hospital, Columbia Medical Hospital, Chicago Decato Memorial Hospital