Günümüzde tedavisi en zor hastalıklarından biri sayılan kanser için çoğunlukla tıbbi tedavi yöntemleri uygulanıyor. Ancak kanser tedavisi içerisinde hasta psikolojisinin de önemli bir yer tuttuğunu belirten Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt, özellikle son 20 yılda dünya genelinde yapılan çalışmalarda hastalara verilen sosyal desteğin önemine ilişkin bulgulara dikkat çekti. Özyurt, kanser hastalarının aile ve arkadaşlarından alacağı sosyal destek ile korku ve şüpheleri ile daha kolay baş edebileceklerini söyledi.
NASIL BAŞ EDECEKLERİNİ BİLMİYORLAR
Türkiye’de her yıl ortalama 150 bin kişi kansere yakalanıyor. Pek çoğu ise kendisinde büyük stres ve sıkıntı yaratan bu hastalıkla nasıl baş edileceğini bilemiyor. Bu aşamada sosyal desteğin oldukça yararlı olduğunu ve aile üyelerinden alınan duygusal destek ile hastalarda fiziksel ve psikolojik olarak olumlu gelişmelerin yaşandığını gösteren birçok çalışmanın yapıldığını belirten Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt, “Kanser tanısı koyma aşamasında verilen sosyal destek ile uzun yaşam arasındaki ilişkiyi gösteren pek çok araştırma bulunmakta. Ayrıca ciddi ya da kronik bir durum nedeniyle stres yaşayan ve yüksek düzeyde sosyal destek aldıklarını düşünen bireylerde bağışıklık işlevlerinin daha iyi yerine getirildiği de bilinmektedir. Kanser hastalarının hangi desteği, kimden aldıklarında daha yararlı bulduğunu gösteren çalışmalara göre, aileden ve arkadaşlardan alınan sosyal destek hastalar tarafından daha yararlı bulunmuştur. Ayrıca doktorlardan alınan bilgi desteği ve hemşirelerden alınan güven ve duygusal destek de çok değerli bulunmuştur” bilgisini verdi.
HASTA YAKINLARI EĞİTİM ALMALI
Hasta yakınlarının, hastalarına daha etkili sosyal destek verebilmeleri için gerekli bilgi ve becerileri de kazanmaları gerektiğini vurgulayan Özyurt, bu konuda çeşitli psiko-eğitimlerin düzenlemesinin yararlı olacağını söyledi. Özyurt, “Bu psiko-eğitim hastalığın özelliklerinin, hastanın hastalığını öğrendiğinde yaşadığı duyguların ve hasta yakınlarının nasıl davranırlarsa hastalarına yardımcı olabileceklerine ilişkin bilgileri içermesi gerekiyor” dedi.
KANSER İKİNCİ ÖLÜM SEBEBİ
TÜİK verilerine göre Türkiye’de ölüme sebep olan ilk 5 hastalık grubuna bakıldığında yüzde 39,8 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada, yüzde 21,3 ile kansere yol açan iyi huylu ve kötü huylu tümörler ise ikinci sırada yer almakta. Türkiye’de kanser en çok erkeklerde görülürken, kanser nedeniyle gerçekleşen ölümlerin oranının en yüksek olduğu ilk 5 il sırasıyla İstanbul, Kocaeli, İzmir, Rize ve Tekirdağ olarak belirlendi.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre de Türkiye kanser haritası incelendiğinde her yıl yaklaşık 150 bin yeni kanser olgusu teşhis edilmekte. Erkeklerde en sık akciğer kanseri, kadınlarda ise meme kanseri görülmekte.
SOSYAL DESTEK NEDİR
Sosyal destek, özellikle hastalık dönemindeki insanların duygusal sorunlarıyla baş edebilmesi için onlara moral ve öğüt vererek yüz yüze geldikleri stres yaratan özel ortamlarla baş etmelerinde yardımcı olan bir destek biçimi olarak biliniyor.